Centrum Integracji Społecznej jest jednostką organizacyjną gminy Mikołów, działającą w formie jednostki budżetowej od 31 grudnia 2010 roku, która powstała w wyniku przekształcenia gospodarstwa pomocniczego, powołanego z dniem 1 lipca 2005 roku zarządzeniem nr 95/249/2005 burmistrza Mikołowa z dnia 24 czerwca 2005 roku. Bezpośredni nadzór i kontrolę nad jej działalnością sprawuje burmistrz miasta Mikołów. Przedmiotem działania jednostki jest realizacja zadań ustawowych określonych w jej statucie. Usługi Centrum Integracji Społecznej skierowane są dla osób, które ze względu na swoją sytuację życiową nie są w stanie, własnym staraniem zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i znajdują się w sytuacji uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu zawodowym i społeczno-rodzinnym.

Jednostką kieruje i reprezentuje ją na zewnątrz kierownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę przez burmistrza miasta. Kierownik jednostki wykonuje czynności pracodawcy w stosunku do osób w niej zatrudnionych. Zakres obowiązków i kompetencji kierownika oraz szczegółowa struktura organizacyjna Centrum Integracji Społecznej określone są w Regulaminie organizacyjnym.

Podstawowym zadaniem Centrum Integracji Społecznej jest realizowanie programu zatrudnienia socjalnego, umożliwiającego walkę z ubóstwem wynikającym z długoletniego pozostawania bez pracy, które w konsekwencji prowadzi do zjawisk patologicznych. Zadania realizowane są przez:

• reintegrację zawodową, czyli odbudowanie i podtrzymanie u osoby uczestniczącej w zajęciach centrum, zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy,
• reintegrację społeczną czyli odbudowanie i podtrzymanie u osoby uczestniczącej w zajęciach centrum, umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu,
• umożliwienie zatrudnienia wspieranego, czyli udzielenie pomocy osobie uczestniczącej w zajęciach w centrum w podjęciu pracy na podstawie stosunku pracy lub ewentualnie w podjęciu działalności gospodarczej.

Centrum Integracji Społecznej realizuje funkcje:

• wychowawcze - rozumiane jako aktywność w sferze socjalizacji,
• ochronne - rozumiane jako zapewnienie odpowiednich warunków pracy, czasu pracy, wyżywienia oraz świadczeń integracyjnych,
• ekonomiczne - rozumiane jako działalność o charakterze produkcyjnym, handlowym lub usługowym,
• edukacyjne - rozumiane jako działania szeroko pojętej reorientacji zawodowej,
• terapeutyczne - rozumiane jako eliminowanie psychologiczno - społecznych dysfunkcji.